«Մեծ Հայքի Արշակունյաց թագավորությունը 1-3-րդ դարերում»

1. Ներկայացրե՛ք ստորև թվարկված արքաների կարևոր ձեռնարկումները.

ա/ Տրդատ 1-ին

Տրդատ Ա-ն վերադառնալով Հայաստան զբաղվեց երկրի տնտեսության վերականգնմամբ և շինարարական աշխատանքներով։ Տրդատը վերականգնվում է Արտաշատը։ Գառնիում, կառուցվում է բերդ, ինչպես նաև արքայական բաղնիք և այլ կառույցներ։ 77 թվականին կառուցվել է Գառնու հեթանոսական տաճարը: Տրդատ թագավորը 2 անգամ՝ 72 և 75 թվականներին, հակահարված տվեց հյուսիսից ներխուժած ալանական ռազմատենչ ցեղերի ավարառուական արշավանքներին։ Տրդատ Ա-ն գահակալել է 66-88 թվականներին:

բ/ Սանատրուկ 2-րդ

Ըստ Մովսես Խորենացո Սանատրուկը Բ-ն 91 թ. գրավել ու Մեծ Հայքին է միավորել Օսրոյենե–Եդեսիայի թագավորությունը։ Ըստ հունա-հռոմեական պատմիչների Սանատրուկը տիրել է նաև Ասորիքի մի մասին։ Սանատրուկը լավ հարաբերություններ է հաստատել ինչպես Պարթևստանի, այնպես էլ Հռոմի հետ։ Տարոն գավառի արևմտյան կողմում հիմնել է նոր արքայանիստ Մծուրք քաղաքը, նպաստել երկրում առևտրի, արհեստների զարգացմանը։ Ըստ Սեբեոսի, այդտեղ է ապրել “Մարաբայ փիլիսոփա Մծուրնացի” ասորի գիտնականը, որը գրել է “Հայոց պատմություն”։ Ըստ Սեբեոսի ավերված Մծուրքի՝ Սանատրուկ թագավորի ապարանքի ավերակներում, արքայական պալատի դռան դիմաց գտնվել է քարի վրա փորագրված հունարեն արձանագրություն, որը պարունակում էր տեղեկություն հայկական և պարթևական առաջին թագավորների մասին:

գ/ Վաղարշ 1-ին

Վաղարշ Ա-ն 116 թվականի ամռանը, գլխավորելով հռոմեական նվաճողների դեմ հայերի ազատագրական պայքարը, վերականգնել է երկրի անկախությունը և պարթեստանի Խոսրով Ա արքայի աջակցությամբ հռչակվել Մեծ Հայքի թագավոր։ Տրայանոս կայսեր քաղաքականության ձախողումից և 117 թվականին նրա մահից հետո, նոր կայսր Հադրիանոսը ստիպված է եղել Մեծ Հայքից դուրս բերել հռոմեական զորքերը և ճանաչել Վաղարշի անկախությունը։ Վաղարշ Ա-ի գահակալման տարիները եղել են խաղաղ և շինարարական աշխատանքներով լի։ Ըստ Մովսես Խորենացու, Վաղարշը վերակառուցել է հին Վարդգեսավանը և իր անունով կոչել Վաղարշապատ քաղաքը։ Խորենացին Վաղարշ Ա-ին է վերագրում Բասեն գավառի Վաղարշավան քաղաքի հիմնադրումը։

դ/ Վաղարշ 2-րդ

Հռոմի կողմից նշանակված արքա Սոհեմոսի մահից հետո Վաղարշ Բ-ն երկրից դուրս է քշել հռոմեական կայազորը և հռչակվել Մեծ Հայքի թագավոր։ 193–ին Վաղարշ Բ-ն հրաժարվել է օգնել Հռոմի արևելյան զորքերի հրամանատար Նիգերոսին և նրա պարտությունից հետո բանակցել Սեպտիմիոս Սևերոս կայսեր հետ և կանխել նրա ներխուժման վտանգը։ Հայերին սիրաշահելու և հայ–պարթևական դաշնակցությունը կանխելու համար կայսրը բարեկամության դաշնագիր է կնքել Վաղարշ Բ–ի հետ: Ըստ նրա Մեծ Հայքից դուրս են բերվել հռոմեական զորքերը, Հռոմը պարտավորվել է ամենայն դրամական գումար վճարել հայկական հեծելազորին՝ կովկասյան լեռնանցքները հրոսական ցեղերի ներխուժումից պաշտպանելու համար։ Վաղարշ Բ–ի արտաքին քաղաքականության շնորհիվ պահպանվել է Մեծ Հայքի անկախությանը, հիմնվել է հայ Արշակունիների ինքնուրույն և ժառանդական արքայատունը։ Վաղարշ Բ-ն զոհվել է Կովկասի լեռնաբնակների դեմ հաղթական կռիվներից մեկում։

Реклама

Добавить комментарий

Заполните поля или щелкните по значку, чтобы оставить свой комментарий:

Логотип WordPress.com

Для комментария используется ваша учётная запись WordPress.com. Выход /  Изменить )

Фотография Twitter

Для комментария используется ваша учётная запись Twitter. Выход /  Изменить )

Фотография Facebook

Для комментария используется ваша учётная запись Facebook. Выход /  Изменить )

Connecting to %s