Աշխարհը շատ զարգացումներ է ապրել, և շարունակում է աճել։ Հետզհետե բոլոր մասնագիտությունները փոխարինվում են ռոբոտներով, մարդկան թողնելով անգործ։ Իմ կարծիքով ռոբոտները շուտով կգրավեն ամբողջ աշխարհը։

Գանձապահերը աշխատում են տարբեր կազմակերպություններում։ Խանութներում, հիվանդանոցներում, ոստիկանությունում այն մեզ օգնում են կատարել մեր գնումները, գրանցումները, և այլն։ Գանձապահների տեղը կլինեն տերմինալներ՝ ինքնասպասարկում։ Օրինակ ոստիկանություն այցելելու համար, մենք սկզբում կգրանցվենք օնլայն ոստիկանական էջերում, ստանալոսվ մեր քննիչի անուն ազգանումը, օնլայն հարցումի միջոցով կբացատրենք մեր խնդիրը։ Հանդիպումն էլ կկայացվի հասարարական վայրում։

Հավաքարարները, մաքրում են մեր շրջակա միջավայրը։ Ապահովում մաքրությունը։ Շուտով նրանք կփոխարինվեն մաքրուհի ռոբոտների։ Մաքրուհի Ռոբոտներ նաև կապավեն վեզ մաքուր օդով, նորմալ կպահպանեն օդի խտությունն ու խոնավությունը։ Կյանքը կգեղեցկանա և մարդիկ ավելիհաճույքով կապրեն։

• Ինչ է ընտանիքում ապրելու և դաստիարակվելու իրավունքը

Տասնութ տարին չլրացած յուրաքանչյուր անձ երեխա է։ Յուրաքանչյուր երեխա ունի՝ ընտանիքում ապրելու, դաստիարակվելու, հոգատարությանն արժանանալու, ծնողների հետ համատեղ ապրելու իրավունք, բացառությամբ այն դեպքերում, երբ դա կարող է հակասել երեխայի շահերին։ 

• Ինչ է ազգականների հետ շփվելու երեխայի իրավունքը

 Երեխան ունի իր ծնողների, պապերի և տատերի, եղբայրների, քույրերի, ինչպես նաև այլ ազգականների հետ շփվելու իրավունք։ Ծնողների ամուսնության դադարեցումը, այն անվավեր ճանաչվելը կամ նրանց առանձին ապրելը չեն ազդում երեխայի իրավունքների վրա։ Ծնողների առանձին ապրելու դեպքում երեխան նրանցից յուրաքանչյուրի հետ շփվելու իրավունք ունի։ Երեխայից առանձին ապրող ծնողը իրավունք ունի երեխայի հետ շփվելու, նրա դաստիարակությանը մասնակցելու, երեխայի կրթություն ստանալու հարցերը լուծելու: Ծնողը, որի հետ ապրում է երեխան, չպետք է խոչընդոտի մյուս ծնողի հետ երեխայի շփմանը, եթե նման շփումը վնաս չի պատճառում երեխայի ֆիզիկական ու հոգեկան առողջությանը, նրա բարոյական զարգացմանը։

• Ովքեր են իրականացնում երեխայի պաշտպանության իրավունքը

Երեխան ունի իր իրավունքների պաշտպանության իրավունք։ Երեխայի իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանությունն իրականացնում են ծնողները, կամ խնամակալները։ Օրենքով սահմանված կարգով լրիվ գործունակ ճանաչված անչափահասն իր իրավունքները և պարտականությունները ինքնուրույն իրականացնելու իրավունք ունի։

Երեխայի իրավունքների պաշտպանությունն իրականացնում են լիազորված պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինները: Պետությունը համապատասխան մարմինների միջոցով համագործակցում է երեխայի իրավունքների պաշտպանությանը նպաստող անձանց և հասարակական միավորումների հետ: 

• Ինչպես է երեխային տրվում անուն, ազգանուն, հայրանուն

Երեխային անուն տրվում է ծնողների համաձայնությամբ, իսկ հայրանուն տրվում է հոր անունով՝ սույն օրենսգրքով նախատեսված կարգով։ Երեխայի ազգանունը որոշվում է ծնողների ազգանունով։ Եթե ծնողները կրում են տարբեր ազգանուններ, ապա երեխային ծնողների համաձայնությամբ տրվում է հոր կամ մոր ազգանունը։ Ծնողների միջև երեխայի անվան, ազգանվան վերաբերյալ համաձայնության բացակայության հետևանքով առաջացած տարաձայնությունները լուծում է խնամակալության և հոգաբարձության մարմինը։

• Ինչպես է կատարվում երեխայի անվան և ազգանվան փոփոխությունը

Ամուսիններից մեկի ազգանվան փոփոխությունը մյուս ամուսնու ազգանվան փոփոխություն չի առաջացնում։ Ամուսնալուծվելիս ամուսիններն իրավունք ունեն պահպանելու ընդհանուր ազգանունը կամ վերականգնելու իրենց մինչամուսնական ազգանունը։ Երեխան ունի անուն, հայրանուն և ազգանուն ունենալու իրավունք: 2. Երեխային անուն տրվում է ծնողների համաձայնությամբ, իսկ հայրանուն տրվում է հոր անունով՝ սույն օրենսգրքով նախատեսված կարգով։ Երեխայի ազգանունը որոշվում է ծնողների ազգանունով։ Եթե ծնողները կրում են տարբեր ազգանուններ, ապա երեխային ծնողների համաձայնությամբ տրվում է հոր կամ մոր ազգանունը։ Տասը տարին լրացած երեխայի անվան փոխումը կարող է կատարվել երեխայի համաձայնությամբ, իսկ ազգանվան փոխումը` հաշվի առնելով երեխայի կարծիքը։

• Որոնք են ծնողների իրավունքները և պարտականությունները երեխաների նկատմամբ

Ծնողների և երեխաների իրավունքներն ու պարտականությունները հիմնվում են երեխաների՝ օրենքով սահմանված կարգով հաստատված սերման փաստի վրա։ Երեխայի իրավունքների և շահերի խախտման դեպքում երեխան իրավունք ունի պաշտպանության համար ինքնուրույն դիմելու խնամակալության և հոգաբարձության մարմին Եթե ծնողները ապրում են առանձին, և ծնողը, որի մոտ ապրում է երեխան, ցանկանում է նրան տալ իր ազգանունը, այդ հարցը լուծվում է` հաշվի առնելով մյուս ծնողի կարծիքը:

• Ինչպես է որոշվում երեխայի բնակության վայրը, եթե ծնողները ապրում են տարբեր վայրերում

Երեխայի բնակության վայրի մասին որոշումը համապատասխանաբար կայացնում է երեխայի մշտական բնակության երկրի դատարանը: Երեխայի առևանգումը հաճախ կատարվում է շատ անսպասելիորեն: Բայց այն ծնողները, որոնք ճաշակել են իրենց երեխայի առևանգման դառը փորձը, ասում են, որ առևանգմանը կարող են նախորդել մի քանի ազդանշաներ: Փոխվում է մյուս ծնողի վերաբերմունքը, օրինակ, հաճախակի են դառնում վեճերը կապված երեխայի դաստիարակության հետ:

• Ինչ իրավունք ունի երեխայից առանձին ապրող ծնողը

Երեխայից առանձին ապրող ծնողը իրավունք ունի երեխայի հետ շփվելու, նրա դաստիարակությանը մասնակցելու, երեխայի կրթություն ստանալու հարցերը լուծելու: Ծնողը, որի հետ ապրում է երեխան, չպետք է խոչընդոտի մյուս ծնողի հետ երեխայի շփմանը, եթե նման շփումը վնաս չի պատճառում երեխայի ֆիզիկական ու հոգեկան առողջությանը, նրա բարոյական զարգացմանը։ Երեխայից առանձին ապրող ծնողն իրավունք ունի իր երեխայի մասին տեղեկատվություն ստանալու դաստիարակչական ու բժշկական, ազգաբնակչության սոցիալական պաշտպանության կամ նմանատիպ այլ կազմակերպություններից, ինչպես նաև ծնողից, որի մոտ ապրում է երեխան։ Տեղեկատվություն տրամադրելը կարող է մերժվել միայն ծնողի կողմից երեխայի կյանքին և առողջությանն սպառնացող վտանգի առկայության դեպքում։

• Ով և ինչ հիմքերով է զրկում ծնողական իրավունքներից

Ծնողական իրավունքներից զրկելը կապված է երեխայի շահերի և իրավունքների պաշտպանության հետ և դիտարկվում է իբրև ծնողների կամ նրանցից մեկի օրինազանցության կամ սեփական երեխայի կյանքի կամ առողջության դեմ կանխամտածված քրեական հանցագործության դեպքում դատարանի կիրառող իրավական պատասխանատվության չափանիշ: Մեր փաստաբանական գրասենյակի փաստաբանը ծնողական իրավունքներից զրկելու ուղղությամբ կտրամադրի լիակատար իրավաբանական ուղեկցում: Հայաստանի Ընտանեկան օրենսգրքով նախատեսած դեպքերում ծնողական իրավունքներից զրկելը կատարվում է դատական կարգով:

ՀՀ-ում յուրաքանչյուր երեխա ունի իր իրավունքները, 18 տարեկան և բարձր մարդիկ այլևս չեն համարվում երեխա։ Երեխայի դաստիարակությունը ապահովում են իրենց ծնողները կա խնամակալները։ Ծնողն երեխային փոքրուց պետք է դարձնի հայրենասեր։ Եթե ծնողը կամ խնամակալը բռնության է ենթարկում երեխային, ապա երեխան կարող է ոստիկանությանը բողոքել։

Ամեն մի երեխա ունի իր տարիքային հնարավորություններին, զարգացման առանձնահատկություններին և ունակություններին համապատասխան մասնագիտություն ստանալու, օրենքով չարգելված աշխատանքային գործունեություն ծավալելու իրավունք:

Երեխայի հետ աշխատանքային պայմանագիր կարող է կնքվել նրա 16 տարին լրանալուց հետո, բացառությամբ ժամկետային աշխատանքային պայմանագրերի:

Մինչև 16 տարեկան երեխաները կարող են ընդունվել ժամանակավոր աշխատանքի` ծնողներից կամ որդեգրողի կամ խնամակալի համաձայնությամբ, եթե դա չի խանգարում նրանց ուսուցման գործընթացին:

Երեխան ունի աշխատանքի արտոնյալ պայմանների իրավունք: Երեխայի աշխատանքի ընդունման առանձնահատկությունները, արտոնությունները և պայմանները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքով:

Արգելվում է երեխային ներգրավել ալկոհոլային խմիչքների, թմրամիջոցների և ծխախոտի, էրոտիկա և սարսափ բովանդակող գրականության և տեսաերիզների արտադրության, օգտագործման կամ իրացման մեջ, ինչպես նաև այնպիսի աշխատանքներում, որոնք կարող են վնասել նրա առողջությանը, ֆիզիկական և մտավոր զարգացմանը, խոչընդոտել կրթություն ստանալուն:

Աշխատանքային պայմանագիր, երկկողմանի պայմանագիր աշխատողի և գործատուի միջև, ըստ որի՝ աշխատողը պարտավորվում է գործատուի համար որոշակի աշխատանք կամ մատուցել որոշակի ծառայություններ։

Աշխատողը ըստ աշխատանքային պայմանագրի պարտավորվում է մատուցել իր ծառայությունները՝ պահպանելով աշխատավայրում սահմանված աշխատանքային պայմանները և օրենսդրական իրավանորմերը։ Աշխատանքային պայմանագիրը գործատուին պարտավորեցնում է վճարել պայմանագրում նշված աշխատավարձը, ինչպես նաև ապահովել օրենսդրությամբ նախատեսված պայմանները։

Աշխատանքային պայմանագիրը կնքվում է երկու օրինակից։ Սկզբում պայմանագիրը ստորագրում են գործատուն, գործատուի ներկայացուցիչը և աշխատողը։Մյուս օրինակը պահվում է գործատուի մոտ՝ անախորժություններից խուսափելու համար։ Երկրորդ օրինակը պահվում է աշխատողի մոտ։

Աշխատանքային պայմանագիրը նույն օրը կնքման օրըգրանցվում է գործատուի աշխատանքային պայմանագրերի գրանցամատյանում։Գործատուն աշխատողին թույլատրում է անցնել աշխատանքի միայն այն ժամանակ, երբ պայմանագիրը կնքվում է և երկրորդ օրինակը գործատուի մոտ է։Եթե աշխատանքային պայմանագրով այլ բան նախատեսված չէ, աշխատողը պետք է անցնի աշխատանքի՝ պայմանագրի կնքման հոջորդ օրը:

Պայմանագիր է համարվում երկու և ավելի անձանց համաձայնությունը, որն ուղղված է քաղաքացիական իրավունքներ և պարտականություններ առաջացնելուն, փոփոխելուն կամ դադարելուն։

Պայմանագիրը կամային ակտ է, կողմերի կամավոր համաձայնություն։ Պայմանագիր կնքելուն հարկադրել չի թույլատրվում, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ պայմանագիր կնքելու պարտականությունը նախատեսված է օրենքով կամ կամովին ստանձնած պարտավորությամբ։

Պայմանագրի հասկացությունը և պայմանները, պայմանագրի կնքման, փոփոխման և լուծման կարգն ամրագրված են ՀՀ քաղաքացիական օրերնսգրքի 436-469 հոդվածներում։

Պայմանագրի տեսակներ

Հիմնական և նախնական պայմանագրեր

Հիմնական է համարվում այն պայմանագիրը, որը կողմերի համար անմիջականորեն առաջացնում է գույքի փոխանցման, աշխատանքների կատարման, ծառայությունների մատուցման կամ քաղաքացիաիրավական պարտականությունների իրականացման հարաբերություններ։

Նախնական են համարվում այն պայմանագրերը, որոնցով պայմանավորվող կողմերը պարտավորվում են դրանով նախատեսված պայմաններով ապագայում կնքել հիմնական պայմանագիր։

Հատուցելի և անհատույց պայմանագրեր

Հատուցելի են համարվում այն պայմանագրերը, որոնցով մի կողմի կատարվածի դիմաց մյուս կողմը պետք է փոխհատուցի։ Հատուցումը կարող է լինել դրամով, այլ գույքով կամ որոշակի աշխատանքի կատարմամբ։ Պայմանագրերը հիմնականում լինում են հատուցելի։

Անհատույց է ճանաչվում այն պայմանագիրը, որով կողմը պարտավորվում է որևէ բան հանձնել մյուս կողմին, առանց նրանից վճար կամ այլ հանդիպական կատարում ստանալու։ Օրինակ` գույքի անհատույց օգտագործման պայմանագիր, նվիրատվության պայմանագիր։

Կոնսենսուալ և ռեալ պայմանագրեր

Կոնսենսուալ են համարվում այն պայմանագրերը, որոնց կնքման համար բավական է միայն կողմերի համաձայնությունը, որևէ գործողության կատարում չի պահանջվում։ Ռեալ են կոչվում այն պայմանագրերը, որոնք կնքված են համարվում, երբ կողմերի փոխադարձ համաձայնության հիման վրա կողմը մյուսին իր է հանձնում։զասքասղղղղղղղղղ

Փոխհամաձայնեցված և միանալու պայմանագրեր

Փոխհամաձայնեցված պայմանագրեր կնքելիս կողմերը ոչ միայն պայմանագիր կնքելու փոխադարձ լրացնող կամք են դրսևորում, այլև փոխադարձ կամահայտնությամբ համաձայնություն են կայացնում պայմանագրի բոլոր պայմանների կապակցությամբ։

Միանալու պայմանագրում կողմերից մեկը տեղեկաքարտերում կամ այլ ստանդարտ ձևերում սահմանում է պայմանագրի պայմանները։ Մյուս կողմն իրավունք չունի փոփոխել կամ լրացնել սահմանված պայմանները։ Նա կարող է այդպիսիք ամբողջությամբ ընդունել կամ չընդունել։ Եթե ամբողջությամբ ընդունում է, ապա միանում է պայմանագրին։

Գիշերային ժամանակ է համարվում ժամը 23.00-ից մինչև 7.00-ն։ Լռությունը խախտել նշանակում է բարձրաձայն երգելը, երաժշտական գործիքներ նվագելը, ձայնային ազդանշաններ տալը, բարձր միացրած հեռուստացույցից, ռադիոընդունիչից, մագնիտոֆոնից կամ այլ սարքերից օգտվելը բնակելի շենքերի բնակարաններում կամ բնակարանից դուրս՝ փողոցներում կամ այլ հասարակական վայրերում, ինչպես նաև այլ գործողությունները, որոնք հույժ անհետաձգելի չեն և խախտում են գիշերային անդորրը`առաջացնում է նախազգուշացում։
Նշված խախտումը 1 տարվա ընթացքում կատարելը առաջացնում է տուգանք՝ 40.000 ՀՀ դրամի չափով։

Իսկ, հանրային սննդի օբյեկտների և սահմանափակման ենթակա ծառայության օբյեկտների բնագավառում ծառայություններ մատուցող կամ գործունեություն իրականացնող անձանց կողմից, ըստ տվյալ առևտրի և ծառայությունների օբյեկտի գտնվելու վայրի, համայնքի ավագանու կողմից սահմանված ժամերին՝ 22.00-ից մինչև 7.00-ն լռությունը կամ գիշերային անդորրը չապահովելը՝ առաջացնում է տուգանք՝ 200.000-300.000 ՀՀ դրամի չափով։
Նշված խախտումը 1 տարվա ընթացքում նորից կատարելը առաջացնում է կրկին տուգանք՝ արդեն 1մլն դրամի չափով։

Նախ և առաջ ասեմ, որ մենք բոլորս էլ սպառող ենք։

Սպառողն իրավունք ունի փոխարինել կամ վերադարձնել ապրանքը գնելուց հետո՝ 14 օրվա ընթացքում։ Եթե ապրանքի կտրոնները, պիտակը, գնված ապրանքի ՀԴՄ կտրոնը կամ ապացույց, որ դա նրա գնած ապրանքն է սպառողը չունի, ապա նա չի կարող փոխել կամ վերադարձնել ապրանքը։

Ապրանքը կարելի է հետ վերադարձնել նաև այն ժամանակ, երբ պատվիրված ապրանքը 3-4 օր ուշ է հասել պատվիրատուին կամ, եթե ապրանքը 21 օրվա ընթացքում իր պատվիրատուի մոտ է և ոչ մի կերպ չի վնասվել, ապա սպառողը իրավունք ունի վերադարձնել կամ փոխել այն, իհարկե ներկայացնելով համապատասխան կտրոնները։

• Հասկանալ վարչական իրավախախտման նշանակությունը

Վարչական իրավախախտում է համարվում պետական կամ հասարակական կարգի, սոցիալիստական սեփականության, քաղաքացիների իրավունքների և ազատությունների, կառավարման սահմանված կարգի դեմ ոտնձգվող հակաիրավական, մեղավոր (դիտավորյալ կամ անզգույշ) այնպիսի գործողությունը կամ անգործությունը, որի համար օրենսդրությամբ նախատեսված է վարչական պատասխանատվություն:

• Վարչական իրավախախտման դեպքում չափահասների և անչափահասների պատասխանատվությունը

Տասնվեցից մինչև տասնութ տարեկան հասակում վարչական իրավախախտումներ կատարած անձանց նկատմամբ կիրառվում են Հայաստանի Հանրապետության Գերագույն խորհրդի նախագահության կողմից հաստատված Անչափահասների գործերի հանձնաժողովների կանոնադրությամբ նախատեսված միջոցները:

Տասնվեցից մինչև տասնութ տարեկան հասակում գտնվող անձինք սույն օրենսգրքի հոդվածներով նախատեսված վարչական իրավախախտումներ կատարելու դեպքում ենթակա են վարչական պատասխանատվության ընդհանուր հիմունքներով:

• Զինածառայողների կամ օտարերկրյա քաղաքացիների պատասխանատվության ենթարկման կարգը

Հայաստանի Հանրապետության տերիտորիայում գտնվող օտարերկրյա քաղաքացիները և քաղաքացիություն չունեցող անձինք ենթակա են վարչական պատասխանատվության ԽՍՀՄ քաղաքացիների հետ ընդհանուր հիմունքներով:

Հայաստանի Հանրապետության տերիտորիայում այն օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից կատարված վարչական իրավախախտումների պատասխանատվության հարցը, ովքեր գործող օրենքների և ԽՍՀՄ միջազգային պայմանագրերի համաձայն ԽՍՀ Միության և Հայաստանի Հանրապետության վարչական պատասխանատվության հանդեպ օգտվում են անձեռնմխելիության իրավունքից, լուծվում է դիվանագիտական ճանապարհով:

Իրավաբանական անձ- <<Իրավաբանական անձ>> ես ուսումնասիրելով այս թեման հասկացա, որ իրավաբանական անձիք, պաշտոնով, բիզնեսմեն մարդիկ են, որոնք ունեն գույքեր։ Իրավաբանական անձ կարող են լինել արևտրական կենտրոնները, կազմակերպությունները։

Իրավաբանական անձ է համարվում այն կազմակերպությունը, որը, որպես սեփականություն, ունի առանձնացված գույք և իր պարտավորությունների համար պատասխանատու է այդ գույքով, կարող է իր անունից ձոռք բերել ու իրականացնել գույքային և անձնական ոչ գույքային իրավունքներ, կրել պարտականություններ:

Իրավաբանակնա անձինք կարող գույքը ներդնել իրենք շահույթը ստանալու նպատակով՝ առևտրային կազմակերպությունները։ Եվ կարոց են լինել ոչ շահույթ ստանալու նպատակով՝ ոչ առևտրային կազմակերպությունները:

Ոչ առևտրային կազմակերպությունները կարող են ձեռնարկատիրական գործունեություն իրականացնել միայն այն դեպքում, երբ դա ծառայում թ աըն նպատակների իրականացմանը, որոնց համար նրանք ստեղծվել են, և համապատասխանում է այդ նպատակներին: Ձեռնարկատիրական գործունեության իրականացման համար ոչ առևտրային կազմակերպություններն իրավունք ունեն ստեղծել տնտեսական ընկերություններ կամ լինել նրանց մասնակից:

ֆիզիկական անձ- Ֆիզիկական անձ համարվում են բոլոր մարդեիկ, նրանք կարող են ունենալ տարբեր կարքավիճակներ՝

1. Քաղաքացիություն ունեցող,
2. Քաղաքացիություն չունեցող,
3. Օտարերկրյա քաղաքացիներ,
4. Երկքաղաքացիներ։

Ֆիզիկական անձանց նման տարաբաժանումը կայանում է նրանում, որ քաղաքացիություն ունեցող ֆիզիկական անձինք միայն կարող են ընրտել և ընտրվել Հայաստանի պետական պաշտոններում, պետությունն է ստանձնում նրա պաշտպանությունը, որտեղ էլ որ նա լինի։ Մնացած բոլոր իրավունքներով և պարտականություններով նրանք հավասար են։

Ֆիզիկական անձինք ի ծնե իրավունակ են։ 18 տարեկանից սկսած ձեռք են բերում նաև լրիվ գործունակություն։ Իրավունակությամբ և գործունակությամբ օժտված ֆիզիկական անձինք ձեռք են բերում իրավասուբյեկտություն։ Ֆիզիկական անձանց մասին հիմնական դրույթները ամրագրում են ստացել Հայաստանի Սահմանադրությունում և մարդու իրավունքների մասին համընդհանուր հռչակագրում։