Դաս 20․ Նյութի կառուցվածքը.

1.Թվարկել ձեր շրջապատի մի քանի առարկաներ և նշել թե ինչ նյութերից է այն պատրաստված:

Մեզ շրջապատող բոլոր առարկաները անվանում են ֆիզիկական մարմիններ, ֆիզիկական մարմինները բաղկացած են մեկ կամ ավելի նյութերից։ Նյութը որից պատրաստված է մարմինը բաղկացած է առանձին մասնիկներից և դրանց միջև կան ազատ տարածություններ ․։ Տարբեր նյութեր ունեն տարբեր հատկություններ և մարդը օգտագործում է այդ հատկությունները իր կարիքների համար(ջերմադիմացկուն, հրակայուն, թեթև, ձգվող նյութեր)։

2.Ինչից են բաղկացած ֆիզիկական մարմնները:

Ֆիզիկական մարմինները բաղկացած են են նյութերից:

3.Ինչպիսի կառուցվածք ունի նյութը:

Նյութը կազմված է բաղկացած է առանձին մասնիկներից,որոնց միջև կան ազատ տարածութուններ:

4.Ինչպես են անվանում նյութի մասնիկները:

Այդ մասնիկները անվանում են ատոմներ ,հունարեն ՙՙատոմոս՚՚ բառից , որը նաշանակում է ՝անբաժանելի:

5.Որ նյութն են անվանում տարր:

Միևնույն տեսակի ատոմներից կազմված նյութը անվանվում է ՝ տարր:

6.Ինչ է մոլեկուլը:

Մոլեկուլը մեկից ավելի ատոմների միցման դեպքում առաջացած մասնիկ է:

7. Ինչ մոլեկուլներ են ձեզ հայտնի:

Մեզ հայտի մելեկուլ է՝  H2O,CO2, և այլն:

8.Որ մասնիկն է օժտված նյութի բոլոր հատկություններով:

9. Քանի անգամ է ատոմը փոքր խնձորից:

Ատոմը խնձերից փոքր է մոտ հարյուր միլիոն անգամ:

10.Ինչ է դիֆուզիան:

Դիֆուզիա կոչվում այն ֆիզիկական երևույթը,որի ժամանակ նյութը ինքնաբերաբար խառնվում է:

11.Ինչպես է ընթանում դիֆուզիան գազերում, հեղուկներում և պինդ մարմիններում:

Գազերում դիֆուզիան ավելի արագ է ընթանում քան հեղուկում:Դիֆուզիա է տեղի ունենում նաև պինդ մարմիններում,սակայն ավելի դանդաղ,քանց հեղուկներում:

12.Ինչպես է ջերմաստիճանի փոփոխությունը ազդում դիֆուզիայի արագության վրա:

ինքնաստուգում

1.Ինչ է ուսումնասիրում դինամիկան:

Դինամիկան ուսումնասիրում է մեխանիկական համակարգի շարժման կանխում և նրա վրա ազդող ուժը։

2.Ինչ է նշանակում դինամիկա բառը:

Դինամիկա բառը նշանակում է ուժ։

3. Նկարեք թելից կախված գնդիկ և պատկերեք գնդիկի վրա ազդող ուժերը: Ինչպիսին է այդ ուժերի հարաբերակցությունը, եթե գնդիկը դադարի վիճակում է:

4.Երբ է շարժվող մարմինը փոխում իր արագությունը:

5. Նյուտոնի առաջին օրենքը:

Մարմինը պահպանում է իր արագությունը ոչ միայն այլ մարմինների ազդեցության բացակայության, այլ նաև հավասարակշռության դեպքում։

6. Մարմնի վրա ազդող ուժերի համազորը զրո է: Շարժվում է արդյոք մարմինը, թե դադարի վիճակում է:

Ոչ մարմինը չի շարժվում, այն դադարի վիճակում է։

7.Ինչն է մարմնի արագության փոփոխության պատճառը:

8.Նյուտոնի երկրորդ օրենքը և բանաձևը:

Մարմինների վրա ազդող ուժի ազդեցության նրանց ձեռք բերած արագացումը հավասար է այդ ուժի և մարմնի զանգվածի հարաբերության։

F=m/a

9. Ուժի չափման միավորը ՄՀ-ում:

10.Նյուտոնի երրորդ օրենքը և բանաձևը:

Մարմինները միմիանց հեր փոխազդում են բնույթի՝ մոդուլով հավասար և ուղղությամբ հակադիր ուժերով։

P=N

12.Որ մեծությունն է կոչվում մարմնի իմպուլս:

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի զանգվածի և արագության արտադրյալին կոչվում է մարմնի իմպուլս։

13.Գրել իմպուլսի բանաձևը:

p=mv

14. Իմպուլսի պահպանման օրենքը:

15.Որ շարժումն է կոչվում ռեակտիվ շարժում:

Ռյակտիվ շարժում, անվանում են այն շարժումը, որի դեպքում մարմնից որոշակի արագությամբ նրա մի մասը անջատման հետևանքով մնացած մասը շարժվում է հակառակ ուղղությամբ։

16. Կարող է արդյոք ռեակտիվ ինքնաթիռը շարժվել անօդ տարածությունում:

Ոչ

17.Ինչ մեծություններից է կախված հրթիռի արագությունը:

հռթիռ, րռչող սարք է, որը շարժվում է տարախության մեջ հռթիրային մասի սեփական զանգվածի արտանետման ընթացքում ծագող ռեակտիվ քարշուժի շնորհիվ

Լուծել խդիրները՝

ա) Որոշել ավտոբուսի զանգվածը, եթե արգելակելիս 6կՆ շփման ուժի ազդեցությամբ այն շարժվում է 2մ/վ ^2 արագացմամբ:

Տրված է -ma

Fշ․=6կն -m=F/a

a=2մ/վ2 m=6000/2մ/վ

m=3000կգ։

_________


բ) Ինչ ուժով է մարդը գնդակը սեղմում ուղղահայաց պատին, եթե պատի հակազդեցության ուժը 5Ն է:

գ) 0,1 կգ և 0,2 կգ զանգվածներով 2 պլաստիլինե գնդեր շարժվում են իրար ընդառաջ՝ համապատասխանաբար 4 մ/վ և 3 մ/վ արագություններով: Որքան է նրանց համատեղ շարժման արագությունը բախումից հետո:

Մարմնի Իմպուլս Դաս 8. (16.11-20.11)

1.Որ մեծությունն է կոչվում մարմնի իմպուլս:

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի զանգվածի և արագության արտադրյալին, կոչվում է մարմնի շարժման քանակ կամ իմպուլս:

2. Ինչ բանաձևով է որոշվում մարնի իմպուլսը:

P=mv

3.Ինչ միավորով է չափվում իմպուլսը ՄՀ-ում:

Իմպուլսի սահմանումից բխում է, որ նրա չափման միավորը ՄՀ-ում 1  կգ·մ/վ-ն է: Դա 1 մ/վ արագությամբ շարժվող 1 կգ զանգվածով մարմնի իմպուլսն է:

4.Իմպուլսը վեկտորական մեծություն է, թե սկալյար:

Իմպուլսը վեկտորական մեծություն է ։

5.Ինչն են համարում համակարգի իմպուլս:

Մարմինների համակարգի իմպուլս կոչվում է այդ համակարգը կազմող մարմինների իմպուլսների գումարը:

6.Որքան է նույն զանգվածով 2 գնդերի համակարգի իմպուլսը, եթե դրանք

 շարժվում են իրար ընդառաջ՝ մոդուլով հավասար արագություններով:

2

7.Մարմինների որ համակարգն է կոչվում փակ:

Մարմինների փակ համակարգ կոչվում է միայն միմյանց հետ փոխազդող մարմիններից կազմված համակարգը:

8. Ձևակերպել իմպուլսի պահպանման օրենքը:

Փակ համակարգ կազմող մարմինների իմպուլսների գումարը մնում է անփոփոխ:

9. Նկարագրել իմպուլսի պահպանման օրենքն հաստատող փորձ:

10. Որ շարժումն է կոչվում ռեակտիվ;  

Ռեակտիվ շարժում են անվանում այն շարժումը, որի դեպքում մարմնից որոշակի արագությամբ նրա մի մասի անջատման հետևանքով մնացած մասը շարժվում է հակառակ ուղղությամբ:

11.Բերել ռեակտիվ շարժման օրինակներ:

Հռթիռի շարժումը,վառելիքի այրումից առաջացած գազերը  ճնշման ուժերի ազդեցության արտանետվում են Հռթիռից,որի հետևանքով  գազերի ճնշման ուժը ազդում է Հռթիռի վրա դրանից էլ,բղում է նրա շարժումը:

12. Ինչ կառուցվածք ունի հրթիռը:

Սպուտնիկ 1 - Վիքիպեդիա՝ ազատ հանրագիտարան

13. Կարող է արդյոք հրթիռն արգելակել  տիեզերքում (անօդ տարաությունում): Ինչպես:

Ոչ, հրթիռը արգելակ չունի։

14.Կարող է արդյոք իդեալական հարթ հորիզոնական սառույցի վրա կանգնած մարդը տեղից շարժվել՝ որևէ ձևով չհրվելով սառույցից:

Եթե վերցնենք մի մարմին և կանգնենք սառույցի վրա, ապա նետեք այն, ենք մարմնով կշարժվենք մեր նետած ուղության հակառակ։

1. Կրակելիս 3,4 գ զանգվածով գնդակն  ինքնաձիգի փողից դուրս է թռչում 900մ/վ արագությամբ: Կրակոցից անմիջապես հետո ինչ արագություն ձեռք կբերի ինքնաձիգը, եթե զինվորը նրա խզակոթն ամուր չսեղմի ուսին: Ինքնաձիգի զանգվածը 3,6 կգ է:

3,4գ=0,0034կգ

P=mv=900մ/վ . 0,0034 կգ =3,06կգ . մ/վ

V(ինք․)=3,6կգ : 3,06կգ. մ/վ=1,17մ/վ

1. Շարժում: Ինչ է մեխանիկական շարժումը:

Մարմնի դիրքի փոփոխությունը այլ մարմինների նկատմամբ ժամանակի ընթացքում — կոչվում է Մեխանիկական շարժում։

2.Ինչ է ուսումնասիրում կինեմատիկան:

Կինեմատիկան ուսումնասիրում է մարմինների շարժումների մաթեմատիկական բնութագիրը, առանց հաշվի առնելով շարժման պատժառը։

3. Շարժման հարաբերականությունը: 

Երբ մարմինը կարող է գտնվել անշարժ մի քանի մարմինների նկատմամբ , և միևնույն ժամանակ շարժվում է մյուս մարմինների նկատմամբ այս դեպքում ասում են , որ շարժումը հարաբերական է։

4.Ինչ է իրենից ներկայացնում հաշվարկման համակարգը: Հաշվարկման մարմին:

հաշվարկման համակարգը բաղկացաց է ՝ կորդինատային համակարգից, հաշվարկման մարմնից և ժամանակը չափող սարքից։ Հաշվարկման մարմինը այն մարմինն է որի նկատմամբ դիտարկվում է շարժումը։

5.Ինչն են անվանում շարժման հետագիծ (թվարկել տեսակները ):

Այն գիծը որով շարժվում է մարմինը ՝ կոչվում է հետագիծ։

6.Ինչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ: Ճանապարհի միավորը:

Մարմնի հետագծի երկարությունը-մարմնի անցած ճանապարհն է,

ճանապարհի միավորները-միլիմետր,մետր , կմ և այլն

7.Ինչով է տարբերվում հետագիծը մարմնի անցած ճանապարհից:

Մարմնի հետագիծը այն գիծն է, որով շարժվում է մարմինը,ճանապարհը ինչ-որ ժամանակում անցած հետագծի երկարությունն է ։

8.Որ շարժումն են անվանում հավասարաչափ և որը՝ անհավասարաչափ: (Բերել ձեր շուրջը առօրյայում, կենցաղում հավասարաչափ և անհավասարաչափ շարժման օրինակներ):

Հավասարաչափ շարժումը այն է , երբ որ մարմինը շարժվում է նույն իր արագությամբ , իսկ անհավասարաչափ շարժումը, երբ որ մարմնի արագությունը փոխվում է շարժվելու ընթացքում։

9.Որ մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին:

Այն մարմինը , որի նկատմամբ դիտարկում են այլ մարմինների դիրքերը-կոչվում է հաշվարկման մարմին։

10. Արագություն, արագության միավորը: Բացի թվային արժեքից էլ ինչով է բնութագրվում մարմնի արագությունը: Վեկտորական և սկալյար մեծություններ;

Արագությունը – կմ/ժ, մ/վ ր այլն։ Այն չափում են նաև ուղղությամնբ։

10.Որ շարժումն է կոչվում անհավասարաչափ: Բերել օրինակներ:

11.Սահմանել անհավասարաչափ շարժման միջին արագություն:

միջին արագությունը կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի հետագծի երկարության և անցնելու ժամանակի հարաբերությանը ։

12.Գրել միջին արագության բանաձևը:

V միջ=St (1)  

13.Ինչ ֆիզիկական իմաստ ունի անհավասարաչափ շարժման միջին արագությունը:

14.Ինչ է ակնթարթային արագությունը:

Ժամանակի տվյալ պահին (կամ հետագծի տվյալ կետում) մարմնի արագությունը կոչվում է ակնթարթային արագություն:

Ֆիզիկա

  1. ինչ է նշանակում «ֆիզիկա» բառը

Ֆիզիկա բառը նշանակում է բնության գիտություն։

2.որն է ֆիզիկայի հիմնական խնդիրը

Ֆիզիկայի հիմնական խնդիրը տիեզերքիտարական բաղկացուցիչ մասնիկների և նրանց փողազդեցության բնութագրումն է։

3.ինչ է ուսումնասիրում ֆիզիկան

Ֆիզիկան ուսումնասիրում է աղետները։

4.քննարկել  ինչ է բնությունը

Բնությունը մարդկանց փրկությունն է, քանի որ արանց բույսերի մարդիկ չեն կարող ապրել, իսկ կանդանիները մեր կյանքը ավելի ու ավելի գեղեցիկ և հաճելի են սարգում։

5.ինչ ես հասկանում բնության երևույթ ասելով

Այն որ բնության կողմից կատարվում է։

6.բերել ֆիզիկական երևույթների օրինակներ

450px-CollageFisica.jpg

7.թվարկել ֆիզիկական երևույթների տեսակները

օդապարիկի թրչելը, կայծակի ձայնը և տեսքը, ծիածանի ստեղծումը և այլն։

8.ինչ է ֆիզիկական մարմինը:Բերեք օրինակներ

մեր շուրջը տեսանելի ամեն առարկա կոչվում է ֆիզիկական մարմին, օրինակ աթոռ, սեղան, հեռուստացույց, համակարգիչ և այլն։ 

9.ինչ է նյութը:Բերեք օրինակներ:

նյութը մարմին սարգելու միակ միջոցն է նյութերն են՝ փայտ, ապակի, կավ, ռետին, կաշի և այլն

10.ինչ է մատերիան

Մեր շրջապատող ամեն ինչը դա մատերիա է /նյութական է /, ամեն ինչ բաղկացած է ատոմից հետևաբար ամեն ինչ մատերիա է։

11.ինչպես ենք գիտելիքներ ձեռք բերում բնության երևույթների մասին

Գիտելիքներ ձեռք բերում բնության երևույթների մասին ուսուցչին լսելով, աղետներ տեսնելուվ, ինձ թվում է որ ամեն մի մարդ տեսել է գոնե մի աղեը։

 

 

 

ՀԵՂՈՒԿԻ ծավալի որոշումը չափագլանի միջոցով

Չափիչ սարքի սանդղակի ամենամեծ արժեքը կոչվում է սարքի չափման սահման։Չափիչ սարքի սանդղակի բաժանման արժեքը որոշելու համար անհրաժեշտ է գտնել սանդղակի մոտակա այն երկու գծիկները, որոնց կողքին մեծության թվային արժեքներ են գրված, այնուհետև մեծ արժեքից հանել փոքր և սատացված թիվը բաժանել դրանց միջև բաժանումների թվին։

 

մեծ թիվը-a

փոքր թիվը-b

բաժանումների թիվը-n,բանաձևը            (a-b)\c

չափման սխալներն են c1, բանաձևը  c1 =c:2

ծավալը- v

յարդ

1յարդ = 91,44 սմ

1յարդ = 3ֆուտ, 1ֆուտ= 12դյույմ

Անգլիական յարդը նույնպես կապված է մարդու մարմնի չափսերից: Այդ երկարությունը եղել է ներառված թագավոր Էդգարից, և հավասար էր թագավորի քթի ծայրից մինչև միջնամատի  ծայրի երկարությանը` քիթը ցցած ձեռքի կողմը: Հենց փոխվում էր թագավորը`յարդը երկարում էր, քանի-որ նոր արքան ավելի թիկնեղ էր: Այդպիսի երկարության փոփոխությունները առաջացնում էին մեծ  շփոթմունք: Դրա համար` թագավոր Հենրիխ 1-ինը օրինականացրեց մշտական յարդ: