• Ներկայացնել իրավիճակը Հայաստանի արևելյան մասում 5-րդ դարի առաջին կեսին:

Մինչև 5-րդ դարի կեսը մարզպանի գահանիստը Արտաշատն էր, այնուհետև՝ Դվինը։ Սակայն Պարսից արքունիքը երկար չհանդուրժեց արևելիան հայաստանի ինքնավար կարգավիճակը, և առաջին մարզպան վերմիհշապուհից (428-443) հետո Հազկերտ Բ-ն (439-457) թեև մարզպան նշանակեց հայ ազդեցիկ իշխան Վասըակ Սյունուն (443-451), սակայն 440-ական թվականներին Սասանյաներտ որդեգրեցին մարզպան. Հայաստանի ինքնավարությունը վերացնելու և այն պարսկական նահանգի վերածելու քաղաքականություն։ Այդ ծրագիրն իրագործելու համար 442 թվականին հայոց այրուձին սպարապետ  Վարդան Մամիկոնյանի հրամանատարությամբ ուղարկվել է Միջին ասիա՝ քուշանների դեմ պատերագմելու։ 447 թվականին, աշխարհագիր անցկացնելու պատրվակով, պարսիկ պաշտոնյա Դենշապուհնավելացրել է Հայաստանից գանձվող հարկերը, սահմանափակել եկեղեցու ազատությունը, խարդախությամբ ու բանսարկությամբ պառակտել հայ նախարարների միասնությունը, հայրենասեր նախարարներին գրկել իրենց ժառանգ, պաշտոններից ու արտոնություններից, խրախուսել չարաշահումներն ու կամայականությունները, ոտնահարել հայ ժողովրդի ագգային ու կրոնական զգացումները։ 449 թվականին Սասանյանների հազարապետ միհրններսեհն արքունի հրովարտակով հայ նախարարներից պահանջել է ուրանալ քրիստոնեությունը և ընդունել զրադաշտականություն։

• Պատմիր Վարդանանց զինված պայքարի ընթացքի մասին:

Հայրենիքում հանդիպելով դիմադրության Անգղ և զարեհավան բնակավայրերի մոտ, նախարարները համոզվում են, որ ժողովուրդը պատրաստ է ապստամբել: Առաջին նշանավոր ճակատամարտը տեղի է ունենում 450 թվականին խաղխաղ քաղաքի մոտ: Այս ամենի հետ մեկտեղ Վասակ Սյունին դավաճանում է ազգային ազատագրման գործը և հեռանում իր հայրական նահանգ՝ Սյունիք: Այս իմանալով՝ Վարդան Մամիկոնըանը ճորապահակի ամրություններից վերադառնում է Հայաստան, ստանձնում ամբողջ զորքի հրամանատարությունը և ուղարկում նրանց երկրի տարբեր նահանգներ՝ ձմեռելու։

• Ապացուցեք կամ հերքեք այն տեսակետը, որ Վարդանանց պատերազմը կրոնական պատերազմ է:

Սասանյան պարսկաստանը պահանջում էր, որ հայերը փոխեն իրենց կրոնը, հայերը մերժում են և Սասանյան Պարսկաստանը պատերզմում է մեզ հետ, իսկ մենք կռվում հանուն կրունի։

• Թվարկեք Վարդանանց պատերազմի պատճառները և հետևանքները:

450-451 թվականներին տեղի ունեցած ապստամբություն, որն ուղղված էր Սասանըան Պարսկաստանի կրոնափոխության և պարսկացման քաղաքականության դեմ: Մասնակցել են հիմնականում հայկական, մասամբ նաև՝ վրացական և աղվանական ուժեր:Սասանյան Պարսկաստանի արքա Հազկերտ Բ-ն, դիմելով «հայոց բոլոր մեծամեծերին», հատուկ հրովարտակով պահանջում էր հայերի կրոնափոխություն և զրադաշտականության ընդունում:

Ապստամբելու որոշումն ընդունվում է 449 թվականին՝ արտաշատի ժողովում Դրան մասնակցող հայկական իշխանական տները և հայ առաքելական եկեղեցին որոշում են չհնազանդվել և մերժել Հազկերտ Բ-ի կրոնափոխության պահանջը: